Moda na okulary to nie tylko praktyczna konieczność – to przede wszystkim sposób na wyrażenie siebie, manifestację przynależności do określonego nurtu kulturowego i nawiązywanie do legendarnych postaci, które w przeszłości stały się ikonami stylu. W poniższym artykule przyjrzymy się fenomenowi okularów jako elementowi popkultury, analizując, w jaki sposób słynne postaci przeszłości, takie jak Elton John, Madonna czy Kurt Cobain, wpłynęły na kształtowanie trendów. Opowiemy nie tylko o historii ich najbardziej rozpoznawalnych modeli, ale również o tym, jak te kultowe fasony inspirowane retro latami 70., 80. i 90. żyją dziś w świadomości projektantów i fanów mody.

Okulary w popkulturze: od przedmiotu praktycznego do symbolu stylu

Przez dziesięciolecia okulary ewoluowały od przedmiotu jedynie korekcyjnego lub ochronnego do pełnoprawnego dodatku, który występuje w teledyskach, filmach, sesjach zdjęciowych i kampaniach reklamowych. Już w latach 60. i 70. okulary zaczęły pełnić funkcję wyznacznika przynależności do subkultury intelektualnej, artystycznej czy muzycznej. Z biegiem czasu stały się elementem narracji o tożsamości – osoba nosząca specyficzny model od razu kojarzyła się z określonym stylem życia, upodobaniami i charakterem. Ten proces nasilił się w latach 80. i 90., kiedy gwiazdy rocka, popu i filmowi bohaterowie przyciągali uwagę nie tylko treścią swoich utworów, ale również wizualnym wizerunkiem, w którym okulary odgrywały często główną rolę.

Ewolucja mody okularowej w XX wieku

W pierwszych dekadach XX wieku okulary traktowane były wyłącznie jako narzędzie poprawiające ostrość wzroku. Dopiero w latach 30. XX wieku, wraz z rozwojem kinematografii, pojawiły się pierwsze próby zastosowania większych, stylizowanych oprawek jako elementu charakteryzacji. W Hollywoodzkich produkcjach okulary nosiły postacie intelektualistów, naukowców czy badaczy – co niepozbawione było pewnego prestiżu. W kolejnych dekadach, zwłaszcza od lat 50. — za sprawą Marilyn Monroe czy Audrey Hepburn — pojawiło się przekonanie, że okulary mogą być kobiece, zmysłowe i niezwykle eleganckie.

Prawdziwe zjawisko „okularowego boomu” w kulturze popularnej nastąpiło jednak w latach 70. i 80., kiedy to muzycy i artyści sceniczni zaczęli eksperymentować z formą, kolorem i teksturą oprawek. Od ekstrawaganckich, wielkich modeli w stylu rockowym, przez minimalistyczne, metalowe konstrukcje, aż po kocie oko i geometryczne kształty – każdy, kto śledził trendy, mógł znaleźć w tym kalejdoskopie coś dla siebie. W rezultacie okulary stały się nieodłącznym elementem wizerunku gwiazd, a ich popularność szybko rozprzestrzeniała się na całą populację, nie tylko fanów muzyki czy filmu.

Symbolika okularów w kontekście popkulturowym

Okulary w popkulturze od zawsze niosły ze sobą pewną symbolikę. Mogły być oznaką intelektualizmu, zadziornego buntowniczego charakteru, tajemniczości czy odwagi w eksperymentowaniu z wyglądem. W przypadku Eltona Johna okulary stanowiły manifestację eklektyzmu i teatralności, Madonny – coś więcej niż dodatek, były narzędziem artystycznej prowokacji, a Kurt Cobain pokazał, że „dziwactwo” może stać się symbolem autentyczności i buntu przeciwko mainstreamowi. Ich okulary, często w zaskakujących kształtach i barwach, przechodziły do historii jako wyznacznik epoki i inspiracja dla kolejnych pokoleń projektantów.

Elton John: pan wyrazistych, kolorowych oprawek

Artysta jako kreator swojego wizerunku

Sir Elton John, jeden z najbardziej wszechstronnych i charyzmatycznych artystów estrady, już od początku swojej kariery zwracał uwagę nie tylko muzyką, ale i scenicznym wizerunkiem. Słynął z występów w ekstrawaganckich kostiumach, w których dominowały cekiny, brokacone żakiety i nieoczywiste dodatki. Okulary postrzegał jako najważniejszy element swojej stylizacji – nie tylko dlatego, że potrzebował ich do czytania nut czy odczytywania tekstów, lecz także dlatego, że pozwalały mu budować wizualną tożsamość.

Charakterystyka ikonicznych modeli

Na przestrzeni lat Elton John nosił wiele niezapomnianych par okularów. W jego kolekcji pojawiły się między innymi:

• Gigantyczne ramki otoczone kryształkami – często ozdobione motywami zwierzęcymi czy geometrycznymi wzorami. Przypominały niekiedy małe maski, a ich wielkość i blask przyciągały uwagę z daleka.
• Kolorowe, transparentne oprawki – w odcieniach intensywnych różu, zieleni, żółci czy błękitu, które w świetle scenicznych reflektorów stawały się jeszcze bardziej wyraziste. Przezroczyste materiały pozwalały na stworzenie efektu „unoszącej się” ramki porozumiewającej się z publicznością.
• Metalowe modele z nietypowymi kształtami – od kwadratów po wielokąty, często w wersji oversize, które wręcz dominowały nad resztą stroju, czyniąc z okularów małe dzieło sztuki.

Elton John wykorzystywał okulary nie tylko jako „ujęcie” sceniczne, lecz także jako dokument czasowy – zmieniał ich styl, gdy zmieniał się nurt muzyczny, w którym działał. Gdy w latach 70. wkroczył w popowy glam rock, jego okulary stały się jeszcze bardziej kolorowe, pełne brokatu i cekinów. W kolejnych dekadach, choć styl artysty ewoluował w kierunku bardziej stonowanych form, nadal nie rezygnował z wyrazistych akcentów i eksperymentów z kształtem oraz barwą oprawek.

Elton John a dziedzictwo retro

Choć Elton John nie był projektantem okularów w tradycyjnym sensie, jego upodobanie do ekstrawaganckich modeli stało się inspiracją dla wielu marek chcących wprowadzić do swoich kolekcji elementy retro. Duże, przesadzone formy z lat 70. i 80., zestawione z nowoczesnymi materiałami, często stanowią sentymentalny hołd dla twórczości Eltona. Niektóre kolekcje nawiązują bezpośrednio do jego gustu, wprowadzając do sprzedaży modele ozdobione kryształkami, zdobieniami geometrycznymi i feerią kolorów, które tak charakterystyczne były dla jego scenicznych strojów.

Młodsze pokolenie celebrytów i influencerów, naśladując look Eltona, często sięga po okulary w stylu „oversize” z lat 70., łącząc je z minimalistycznymi, monochromatycznymi stylizacjami, by uzyskać efekt subtelnego kontra­stu. W efekcie Elton John nie tylko zapisał się na kartach historii muzyki, lecz także – mimo że nie był twórcą mody – stał się ikoną stylu retro, inspirującą kolejne dekady projektantów okularów.

Madonna: królowa prowokacyjnych dodatków

Transformacja artystyczna i wizerunkowa

Madonna, która debiutowała w pierwszej połowie lat 80., już od początku podkreślała, że moda jest nierozerwalnie związana z jej artystycznym wyrazem. W czasach, gdy MTV i teledyski miały ogromne znaczenie, Madonna była jedną z pierwszych artystek, które świadomie kreowały swój wizerunek na scenie oraz w mediach. Okulary stanowiły część tego wizerunku – od subtelnych, eleganckich modeli po wręcz wykraczające poza granice dobrego smaku konstrukcje, których zadaniem było prowokować i przyciągać spojrzenia.

Ikoniczne modele lat 80. i 90.

• Asymetryczne, geometryczne oprawki – Madonna chętnie sięgała po modele w kształcie trapezu lub rombu, które pojawiały się w teledyskach oraz na okładkach albumów. Były one zwykle zdobione drobnymi kolorowymi detalami lub metalicznym połyskiem, co wpisywało się w klimat futurystycznych eksperymentów tamtych lat.
• Szklane okulary w stylu „mirror” – lustrzane soczewki w odcieniach fioletu czy złota wprowadzały artystyczny dystans między artystką a odbiorcą. Często pojawiały się w sesjach zdjęciowych i występach scenicznych, gdy Madonna podkreślała swoją nieuchwytność i tajemniczość.
• Płaskie, prostokątne modele w kolorze czarnym lub głębokim burgundzie – minimalistyczne, niemal „męskie” formy, które znakomicie kontrastowały z jej prowokacyjnymi, często wyzywającymi stylizacjami. Tego rodzaju okulary stanowiły manifestację siły i niezależności.

Retro inspiracje w twórczości Madonny

Madonna wielokrotnie sięgała do estetyki lat 60. i 70., ale reinterpretowała te style w duchu epoki MTV i popkultury lat 80. Jej kocie oko, podkręcone delikatnie ku górze, odnosiło się do tradycji glamour lat 50., jednak w wersji Madonny oprawki były często grubsze, bardziej geometryczne i niekiedy asymetryczne, co nadawało im neo-retro charakter. Z kolei wykorzystanie lustrzanych soczewek czy oprawek w metalicznych odcieniach to ewidentne nawiązanie do eksperymentów modowych z przełomu lat 70. i 80., kiedy projektanci zaczynali bawić się nowymi teksturami i kolorami.

Obecnie wiele kolekcji okularów nawiązuje do stylu Madonny – można odnaleźć zarówno geometryczne formy w minimalistycznej czerni, jak i finezyjne, asymetryczne kształty, które nie tylko podkreślają charakter twarzy, ale także stanowią rodzaj „metahumoru” dla osób znających popkulturowe tło. Dzięki Madonnie okulary przestały być niedostępnym gadżetem dla nielicznych – stały się symbolem odwagi w eksperymentowaniu z własnym wizerunkiem.

Kurt Cobain: grunge’owe okulary jako wyraz buntu

Narodziny grunge’u a podejście do mody

Gdy w latach 90. Kurt Cobain z Nirvany stał się twarzą ruchu grunge, jego styl z miejsca zyskał miano ikonicznego. Flanelowe koszule, podarte dżinsy i trampki stanowiły świadome przeciwstawienie się korporacyjnemu kształtowi mody. Również jego okulary wpisywały się w ten buntowniczy przekaz – nie były projektowane w żadnej pracowni mody, a często pozyskiwane w second-handach lub sklepach z używaną odzieżą. Ich najważniejszą cechą była prostota, surowość i brak jakiejkolwiek ekstrawagancji.

Sławne „granny glasses” i ich znaczenie

Najbardziej rozpoznawalnymi okularami Cobaina były tzw. „granny glasses” (dosłownie “okulary babcine”). Charakteryzowały się małymi, okrągłymi szkłami w metalowej, cienkiej oprawce. Model ten, często w odcieniu przyciemnionej zieleni lub brązu, wyglądał jak używany od lat, niepasujący do ówczesnych standardów mody. Cobain nosił je nie z powodu potrzeby korekcji wzroku, ale przede wszystkim w ramach manifestu: okulary miały być ukłonem w stronę zwyczajnego, „niearty­stycznego” stylu życia, odcięciem od wyścigu za trendami.

Ten gest, choć pozornie prosty, miał duże znaczenie – w świecie, w którym gwiazdy rocka i popu zmieniały image co sezon, Cobain udowodnił, że autentyczność i zasady „zrób to sam” mogą być mocniejszym przekazem niż sceniczne kostiumy. Jego okulary szybko stały się symbolem grunge’u, a sklepy z odzieżą używaną zaczęły oferować modele inspirowane jego stylem.

Wpływ na późniejsze pokolenia

Choć Cobain zmarł w 1994 roku, jego dziedzictwo wciąż żyje w modzie streetwearowej i alternatywnej. Projektanci często wprowadzają kolekcje nawiązujące do grunge’owych korzeni: małe, metalowe oprawki z delikatnymi szkłami w kolorze dymu lub brązu, które wyglądają niczym żywcem wyciągnięte z drugiej ręki. Wiele młodych osób nosi dziś okulary modelowane na styl Cobaina, wiedząc, że stoją one w opozycji do puszystych, oversize’owych form czy ekstrawaganckich kolorów, jakie królują w mainstreamowej modzie.

Dokładnie tak jak w przypadku Eltona Johna czy Madonny, okulary Cobaina stały się czymś więcej niż tylko gadżetem. Symbolizowały pewne wartości: sprzeciw wobec komercji, przywiązanie do autentyczności i przekonanie, że moda nie musi być luksusowa – może być wygodna i szczera. Dzięki temu grunge’owe okulary mają dzisiaj status kultowego dodatku, wykorzystywanego w sesjach zdjęciowych, teledyskach i kampaniach reklamowych jako element „statement piece” dla tych, którzy chcą manifestować indywidualizm i autentyzm.

Inne kultowe postaci i ich okulary w popkulturze

Che Guevara i rewolucyjna prostota

Choć nie jest to postać stricte związana z branżą muzyczną czy filmową, Ernesto „Che” Guevara stał się ikoną uniwersalnego buntu. Jego okulary – cienkie, metalowe oprawki z ciemnymi szkłami – były proste, pozbawione dekoracji, ale właśnie w tej prostocie tkwiła ich siła. Stały się symbolem rewolucyjnej idei i solidarności z ubogimi. Współcześni projektanci, sięgając po „okulary Che”, odwołują się do przesłania wolności, sprzeciwu wobec establishmentu oraz uniwersalnej siły idei.

John Lennon i jego okrągłe szkła

John Lennon, lider legendarnej grupy The Beatles, nie tylko zmienił oblicze muzyki rockowej, ale także wpłynął na modę. Jego małe, okrągłe, cienkie okulary kojarzone są z pełnym harmonii i pokoju przesłaniem, które Lennon chciał przekazać światu. Choć z pozoru nie wyróżniały się radykalnością, to dzięki mass mediom i licznym sesjom fotograficznym stały się synonimem stylu psychodelicznego i kontrkultury lat 60. Dziś małe „rounds” to obowiązkowy element retro kolekcji, często łączonych z neonowymi kolorami i wzorami hippie.

Jackie Kennedy–Onassis i klasa lat 60.

Modelka, Pierwsza Dama i ikona elegancji – Jackie Kennedy w latach 60. była niekwestionowanym autorytetem w kwestii stylu. Jej duże, przyciemnione okulary typu oversize, często określane mianem „Jackie O”, stały się symbolem dyskretnej klasy i tajemnicy. Te same okulary nosiły później znane osobistości, takie jak Audrey Hepburn – w królowaniu nad czerwonym dywanem i stylizacjach w stylu retro. Obecnie fason „Jackie O” pojawia się w każdej kolekcji designerskiej, łącząc ducha lat 60. z nowoczesną prostotą form.

Współczesne reinterpretacje okularowych ikon

Kolekcje inspirowane retro – hołd dla przeszłości, spojrzenie w przyszłość

W ciągu ostatniej dekady coraz więcej marek okularów wprowadziło linie nawiązujące do legendarnych modeli z lat 70., 80. i 90. Nie chodzi tu tylko o powtórzenie historii, ale o połączenie ponadczasowego designu z nowoczesnymi materiałami i technologiami produkcji. W efekcie powstają modele, które jednocześnie zachowują charakter pierwowzorów, ale przy tym są lekkie, trwałe i ergonomiczne.

Przykładowo, seria „Elton John Collection” czy „Cobain Edition” oferuje oprawki odwzorowujące kluczowe modele z repertuaru artystów, ale wykonane z ultralekkich stopów metali, wykorzystujących powłoki antyalergiczne. Z kolei linie inspirowane Madonną proponują asymetryczne kształty, które – oprócz mody retro – wpisują się w nowoczesne trendy geometrycznego minimalizmu.

Modne kolaboracje i limitowane edycje

Współpraca marek z domami mody, projektantami mody ulicznej i domami aukcyjnymi przynosi niekiedy naprawdę spektakularne efekty. Widzimy więc okulary sygnowane logiem pop–artystycznej legendy czy okularowe wersje rysunków Andy’ego Warhola. Coliseum kreatywnie rekonstruuje kultowe kształty – od Coca-Coli po ohydne geometryczne kształty z lat 90. – stawiając na odważne kolory i nieoczywiste zestawienia metalu z acetatem.

Limitowane edycje, dostępne tylko przez krótki okres, często z numerowanym certyfikatem, przynoszą nie tylko prestiż, ale i zwiększoną wartość kolekcjonerską. Fani retro mogą dzięki temu poczuć się częścią historii i jednocześnie mieć na nosie nowoczesny, dopasowany model okularów.

Jak adaptować styl ikon w codziennych stylizacjach

Dla kogo okulary Eltona Johna czy Madonny? Każdy, kto ma odwagę przyciągać wzrok i wyrażać siebie za pośrednictwem dodatków, bez względu na wiek, może nosić modele inspirowane słynnymi projektami. Ważne jest jednak, aby zachować umiar i zrozumieć kontekst:

• Retro oversize (Elton John, Madonny): doskonale wpisze się w minimalistyczne stylizacje – proste t-shirty czy dżinsy w stylu vintage, zestawione z wyrazistymi okularami, stworzą harmonijną całość. W biurze może być to para dość neutralnego odcienia, natomiast na wieczorne wyjście warto wybrać wersję z cekinami czy kryształkami.
• Okrągłe grunge’owe „granny glasses” (Kurt Cobain, John Lennon): fantastycznie wyglądają z oversize’ową kurtką flanelową, skórzaną ramoneską czy nostalgicznie wyblakłymi dżinsami. W mieście staną się elementem streetwearowej stylizacji, który od razu odróżni cię od tłumu.
• Kocie oko i asymetria (Madonna, Jackie Kennedy): najlepiej sprawdzają się w połączeniu z sukienkami w stylu retro lub garsonkami w stylu lat 60. Można je nosić do eleganckiego płaszcza czy garnituru, podkreślając klasyczny charakter stylizacji.

Kluczowe jest jednak, by okulary pasowały do kształtu twarzy i stylu życia – nie każde ekstrawaganckie ramki sprawdzą się na co dzień. Warto zacząć od subtelniejszej wersji, a następnie stopniowo przechodzić do bardziej wyrazistych modeli, gdy nabierzemy pewności w ich noszeniu.

Okulary retro a świadomość dzisiejszego konsumenta

Powrót do jakości i rzemiosła z przeszłości

Konsument XXI wieku coraz częściej szuka autentyczności, zrównoważonego podejścia do mody oraz produktów, które posłużą na lata. W tym kontekście okulary retro zyskują nową wartość – choć stylistycznie odwołują się do przeszłości, są wykonane z najwyższą starannością, często ręcznie lub z użyciem zaawansowanych technik montażu. Modele z lat 70. i 80., odtworzone w oryginalnych kształtach, ale z nowoczesnych tworzyw, mają większą trwałość, lżejszą konstrukcję i odpowiednie powłoki soczewek (UV, polaryzacja).

Etyka i ekologia w produkcji okularów

Coraz częściej marki deklarują, że wykorzystują surowce pochodzące z recyklingu, takie jak plastik z odzysku czy metal pochodzący z odzysku przemysłowego. Poza tym rośnie znaczenie transparentności w produkcji – świadomy konsument chce wiedzieć, gdzie i jak powstały okulary, jakie warunki pracy panowały w fabrykach oraz czy firma dba o etyczne traktowanie pracowników. W rezultacie retro modele coraz częściej powstają w limitowanych seriach, z dbałością o każdy etap produkcji, od fazy projektowej aż po recykling oprawek po zakończeniu ich „żywota”.

Cykl życia modowego i recykling

Moda retro często kojarzy się z recyklingiem stylu – ale również recyklingiem dosłownym. Drugie życie okulary zyskują w second-handach, sklepach vintage i poprzez wymiany między użytkownikami. W niektórych krajach działają nawet warsztaty, które naprawiają i odnawiają młode od lat 80. i 90. oprawki, nadając im „drugą młodość” i sprzedając jako unikatowe egzemplarze kolekcjonerskie.

Co więcej, marki wprowadzają programy „take-back”, w ramach których zachęcają do oddawania starych oprawek w celu odzyskania surowców. Dzięki temu użytkownicy mogą otrzymać rabaty na nowe modele retro, jednocześnie przyczyniając się do zmniejszenia ilości odpadów.

Podsumowanie

Moda a kultura popularna splatają się nierozerwalnie w historii okularów – od praktycznego narzędzia korekcyjnego, przez emblemę intelektualizmu, aż po główny element scenicznego image’u największych gwiazd lat 70., 80. i 90. Postacie takie jak Elton John, Madonna czy Kurt Cobain udowodniły, że okulary mogą stać się manifestem artystycznym, symbolem buntu, elegancji czy teatralności. Ich ikoniczne modele zyskały status wizualnych tropów, na których pokolenia projektantów bazują do dziś. Warto pamiętać, że okulary retro – choć wywodzą się sprzed kilkudziesięciu lat – wciąż żyją dzięki reinterpretacjom, nowoczesnym materiałom i świadomości ekologicznej konsumentów.

Dzięki takiemu podejściu okulary nie są już zwykłym dodatkiem czy przedmiotem użytku – stają się nośnikiem opowieści o artystach, podądzają za ideami popkultury i wpisują się w etyczną modę XXI wieku. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak nosić okulary w stylu retro oraz czerpać inspiracje z dawnych dekad, warto zajrzeć tutaj: https://fashionpost.pl/retro-wraca-do-lask-jak-nosic-okulary-w-stylu-lat-70-80-i-90.

Niezależnie od tego, czy preferujesz ekstrawaganckie refleksy w stylu Eltona Johna, prowokacyjne, asymetryczne oprawki Madonny, czy surową prostotę grunge’owych „granny glasses” Couraina, zawsze warto spojrzeć na okulary nie tylko przez pryzmat funkcji, lecz także kulturowego i historycznego dziedzictwa, jakie ze sobą niosą. Dzięki temu każdy może stworzyć własną historię, nosząc na nosie nie tylko szkła chroniące wzrok, ale i kawałek popkulturowej legendy.

Artykuł sponsorowany.